Góc nhìn pháp lý từ vụ bắt giữ 4 tiếp viên hàng không

Liên quan đến vụ việc ngày 16/3, cơ quan chức năng phát hiện 4 nữ tiếp viên hàng không trên chuyến bay VN10 từ Pháp về Việt Nam mang theo hành lý có hơn 11kg ma túy giấu trong 86 tuýp kem đánh răng, theo khai nhận ban đầu là "xách hộ" với tiền công 10 triệu đồng và không biết đó là ma túy, theo luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, cho đến thời điểm này cơ quan điều tra đã xác minh được các chất ma túy được giấu trong các tuýp kem đánh răng và đã tạm giữ 4 tiếp viên để điều tra.

Mấu chốt vụ việc ở đây là các tiếp viên này có biết đó là ma túy hay không. Cơ quan điều tra cần điều tra rõ người giao, người nhận, mục đích, động cơ, nguyên nhân, các chứng cứ khác…

Phân tích những tình huống pháp lý liên quan vụ việc này, Luật sư Trần Minh Hùng cho biết với kết quả xác minh ban đầu, cơ quan điều tra chỉ có thể khởi tố bị can đối với các nữ tiếp viên hàng không này nếu có căn cứ cho thấy 4 người biết đây là chất ma túy mà vẫn cố tình vận chuyển.

Theo quy định của pháp luật, tội vận chuyển trái phép chất ma túy có lỗi cố ý trực tiếp. Nghĩa là người thực hiện hành vi phạm tội phải biết là hành vi của mình nguy hiểm cho xã hội nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi và mong muốn hậu quả xảy ra.

Bởi vậy, cơ quan điều tra có thể xử lý hình sự đối với các tiếp viên hàng không này nếu có căn cứ cho thấy những người này biết các chất ở trong các tuýp kem đánh răng trên là chất ma túy nhưng vẫn cố ý vận chuyển về Việt Nam để thu lợi bất chính.

Trong trường hợp các nữ tiếp viên này không biết trong các tuýp kem đánh răng được vận chuyển về Việt Nam có chứa chất ma túy thì - theo luật sư - chưa thể đủ căn cứ để xử lý hình sự với họ. Việc chứng minh các nữ tiếp viên hàng không có biết đây là chất ma túy hay không thuộc trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng.

Cơ quan tiến hành tố tụng sẽ căn cứ vào diễn biến hành vi, nguyên nhân, động cơ, mục đích, mức độ nhận thức, đặc điểm về nhân thân, các mối quan hệ của các nữ tiếp viên này và các tình tiết khác có liên quan để xác định chính xác bản chất sự việc.

Nếu có căn cứ cho thấy các nữ tiếp viên hàng không này biết đây là chất ma túy thì những người này có thể sẽ phải bị xử lý hình sự, phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình, bởi số lượng ma túy đặc biệt lớn. 

Nếu các tiếp viên này biết là ma túy thì họ sẽ phạm vào tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy" hoặc "Mua bán trái phép chất ma túy", tùy họ mua bán hay chỉ vận chuyển được làm rõ trong quá trình điều tra. Trường hợp các nữ tiếp viên này không biết là chất ma túy thì vẫn có thể xem xét xử lý về hành vi buôn lậu và các hành vi vi phạm pháp luật khác nếu có.

Luật sư Trần Minh Hùng cho biết thêm, với nghề tiếp viên hàng không, họ đã được đào tạo bài bản, biết quy định của ngành và cam kết nhiều điều khoản, trong đó có việc tuyệt đối không được nhận hay mang giùm đồ đạc cho ai…

Hơn nữa đây là tới 4 người chứ không phải một người mà bảo "không biết"… Do đó, nếu theo các thông tin mà cơ quan chức năng đã cung cấp thì các lý do các tiếp viên đưa ra chưa thuyết phục.  Luật sư  cho rằng các tiếp viên có thể sẽ đối diện với các hậu quả pháp lý rất cao.

Qua vụ việc này, các cơ quan chức năng cũng như các luật sư thêm một lần nữa khuyến cáo "tuyệt đối không nhận giữ giùm hay xách đồ giùm ở sân bay" cho dù người lạ có năn nỉ hay trình bày hoàn cảnh ra sao (như quên kí gửi hành lý, hành lý quá cân hay đi đăng kí để kí gửi hành lý, vệ sinh…), bởi chúng ta có thể bị rơi vào tình cảnh "giúp người nhưng hại mình" - tự biến thành tội phạm bất cứ lúc nào. Đừng để lòng tốt bị kẻ xấu lợi dụng để vận chuyển ma túy, súng đạn, văn hóa phẩm độc hại... 

Theo Cục Hàng không Việt Nam, quy tắc của ngành hàng không là hành lý đi theo người, người đi đúng giấy tờ. Khi đi qua khu vực làm thủ tục an ninh, soi chiếu hành lý, hành khách tuyệt đối không mang hộ đồ của người khác, thậm chí hành lý soi chiếu của mỗi cá nhân cần tách rời, không được cho người lạ để vào khay đồ của mình…